Dünyada 400 milyon Hepatit B taşıyıcısı bulunuyor. Araştırmalar Türkiye nüfusunun yüzde 5’nin Hepatit B taşıyıcısı olduğunu gösteriyor. Ancak çok sayıda insan taşıyıcı olduğunun farkında bile değil.

Hepatit B, virüsün karaciğere yerleşip, çoğalarak karaciğeri tahrip etmesi ile ortaya çıkıyor. Dünya’da her yıl 50 milyon, Avrupa kıtasında ise 1 milyon kişinin Hepatit B virüsü ile enfekte olduğu tahmin ediliyor.

Dünyada her yıl yaklaşık 500.000 kişi Hepatit B nedeniyle hayatını kaybediyor, ve 400 milyon kişinin kronik Hepatit B taşıyıcı olduğu biliniyor. Türkiye’de 3-4 milyon kişi Hepatit B virüsü taşıyıcısı. Bunların çoğu sağlıklı taşıyıcı olup, yüzde 20-25’i daha sonra siroz ve karaciğer kanserine dönüşme potansiyeli olan “kronik hepatit B” hastası.

Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Birsen Çetin, Hepatit B’nin AİDS‘e göre çok daha fazla bulaşıcı olduğunu, bu kişilerin genellikle herhangi bir hastalık belirtisi göstermediklerini ancak virüsü taşımaları nedeni ile sağlam kişilere virüsü bulaştırabileceklerini söyledi. Çetin, Hepatit B ile ilgili merak edilen soruları yanıtladı:

Hangi yollarla bulaşır?

Hepatit B virüsü, Hepatit B enfeksiyonu geçirmekte olan veya taşıyıcıların kan ve diğer vücut sıvıları ile bulaşır. Enfekte kişi ile ortak enjektör kullanımı veya cinsel ilişki virüsün buluşmasına neden olur. Hepatit B taşıyıcısı anneden doğan bebeklere doğum sırasında ve sonrasında virüs bulaşabilir. Hepatit B AİDS ‘e göre çok daha fazla bulaşıcıdır.

Hepatit B virüsü ile enfekte bir kişinin kan veya vücut sıvıları temas sonrası kirlenmiş iğnenin ele ya da vücudun başka bir yerine batması ile enfeksiyonun bulaşma olasılığı yüzde 30 iken, aynı durumda HIV (AiDS virüsü) bulaşma olasılığı yüzde 0.5’dir.

Hepatit B infeksiyonunun kuluçka dönemi 1-6 (ortalama 2 ay) aydır. Hastaların yüzde 70-80’inde hastalık sarılık sız seyrederken, yüzde 20-30’unda sarılık ile seyreder. Yeni doğanların yüzde 90’ı, yetişkinlerin ise yüzde 1-5’inde infeksiyon kronikleşir. Bu kişiler Hepatit B virüsü ile karşılaştıktan sonra bu virüsü hayatlarının geri kalan döneminde taşırlar.

Kimler hepatit b taşıyıcısıdır?

Altı aydan daha uzun süre Hepatit B virüsünün kanında bulunduğuna ilişkin laboratuvar bulguları olan kimseye Hepatit B taşıyıcısı denir. Bu kişiler genellikle herhangi bir hastalık belirtisi göstermezler. Ancak virüsü taşımaları nedeni ile sağlam kişilere bulaştırabilirler.

Bir çok Hepatit B taşıyıcısı herhangi bir sağlık sorunu olmadan yaşamını sürdürürken, bir kısım Hepatit B taşıyıcısında karaciğer sirozu ve karaciğer kanseri gelişebilir. Kronik Hepatit B taşıyıcılığı karaciğer kanserinin (Primer hepatosellüler karsinoma) en önemli nedenidir.

Kronik taşıyıcılarda bu kanserin görülme riski taşıyıcısı olmayanlara oranla 200 kat fazladır. Bu nedenle Dünya Sağlık Örgütü Hepatit B virüsünü sigaradan sonra ikinci en önemli kanserojen olarak kabul etmektedir.

Hepatit B taşıyıcısı gebelerin yüzde 90’ı virüsü doğumda bebeklerine bulaştırabilirler. Bu nedenle tüm gebeler doğum öncesi dönemde Hepatit B taşıyıcılığının belirlenmesi açısından gerekli testleri yaptırmalıdırlar. Virüsün doğumda bulaşması halinde doğan çocuğun taşıyıcı kalma riski çok yüksektir.

Nasıl belirlenir?

Bir kişinin Hepatit B infeksiyonu geçirip geçirmediği, Hepatit B ‘ye karşı bağışık veya kronik Hepatit B taşıyıcısı olup olmadığı ancak o kişinin kanında Hepatit B’ye ait bazı antijen ve antikorların saptanması ile anlaşılabilir.

Nasıl bir tedavi uygulanır?

Kronik Hepatit B’nin tedavisi vardır. Tedavi uzun sürelidir. Bu nedenle korunma çok önemlidir. Tüm bebekler, ergenlik dönemindeki çocuklar ve risk altında olan kişiler aşılanmalıdır. Ülkemizde 1998 yılından beri hepatit B aşıları yeni doğan döneminde rutin olarak yapılmaktadır. Yapılan üç doz aşı sonrası erişkinlerde yüzde 90, bebek ve çocuklarda yüzde 95 oranında koruyuculuk gelişir.