Beyin damar tıkanması sonucu hastada; damar tıkanması beynin sağında ise sol kol ve sol bacağında, kanama beynin solunda ise sağ kol ve bacağında (tam tersi – kısmi felç meydana gelir. Bu kısmi felce tıpta hemipleji adını veriyoruz. Tedavisi ise rehabilitasyon ekibi tarafından yapılmalıdır.

Hemipleji tedavisi yapacak ekipte; en başta fiziksel tıp ve rehabilitasyon uzmanı olmak üzere, beyin cerrahı, nörolog, fizyoterapistler, rehabilitasyon hemşiresi, ortez ve protez teknisyeni, iş ve uğraşı terapistleri, sosyal danışman ve psikolog bulunur. Hastanın tedavi yeri; fizik tedavi ve rahabilitasyon merkezleridir.

Yapılan ilaç tedavisi, beyin kanaması veya tıkanması neticesinde beyin dokusuna verilen hasarı bir an önce en aza indirmek, ilerlemesini önlemek ve beyin işlevlerinin sürdürülmesini sağlamaktır.

İlaç tedavisiyle hastanın durumu sabitlendikten sonra, sıra bu hastaların rehabilitasyon potansiyelini ortaya koymaya gelir.
Örneğin hastanın genç oluşu, daha önce beyin hasarı gelişmemiş, algılama ve zihinsel problemleri gelişmemiş, idrar ve gaita problemi olmayan, görme alan bozukluğu olmayan, erken rehabilitasyon programına alınan, aile desteği olan, sosyoekonomik durumu yeterli olan ve kapsamlı bir merkezde tedavi gören hastaların tedavisinde başarı oranı daha fazladır.

Rehabilitasyonun amacı; bu kişilerin fiziksel, zihinsel ve toplumsal işlevini en üst düzeye ulaştırmaktır.

İlke olarak rehabilitasyon çalışmaları olabildiğince erken başlatılmalıdır.

benim önerimde hastanızı en kısa zamanda erken dönemde fizik tedavi ve rehabilitasyon merkezine götürmenizdir.

Hastanın durumu bu süreci değiştirebilir. Rehabilitasyon çalışmalarının geç başlatılması bir takım komplikasyon dediğimiz, bu hastalığın seyrinde görülen ikinci hastalıkların ortaya çıkmasına sebep olur.

bunlar arasında basınç yaraları, derin toplar damarlarda tıkanmalar ve iltihaplar, eklem sertlikleri, kemik erimesi, mesane ve barsak fonksiyon bozuklukları,sayılabilir.

Rehabilitasyon çalışmaları, geleneksel yöntemler yani çeşitli eklem hareketleri, germe egzersizleri, kasların güçlendirilmesi ve hareketten oluşmaktadır.

Bunları sağlamak için de bir takım teknik ve yöntemlerden yararlanılır. Bu tedaviler, liseden sonra 4 yıllık yüksek okul eğitimi alan fizyoterapistler tarafından yapılmaktadır.

Hastalığın gidişatına gelince…

Tüm nörolojik yetersizlikler 3 aya kadar düzelebilir ve gelişme 1 yıl sürebilir. Genelde kolda %52, bacakta ise %89 iyileşme görülür. İyi bir rehabilitasyon programıyla bu hastaların % 20 –30’u normal seviyeye ve %75’i ise yürür hale gelebilir.

İyileşme süresi;

1. Hastanın erken dönemde fizik tedavi ve rehabilitasyon merkezine götürülmesine,

2. Hastanın moral ve maneviyatının iyi ve sağlam olmasına, verilecek egzersiz programlarına azimle ve istekle katılmasına,

3. Tekrar nüks olmamasına,

4. Şeker hastalığı, hipertansiyon ve kalp hastalıkları gibi hastalıklarının olmamasına veya bu hastalıkların kontrol altında bulundurulmasına,

5. Hastanın çok yaşlı olmamasına

6. Hasta sahiplerinin sabırlı ve sevgi dolu olmasına bağlıdır.

Dr. Ümit Hazar