Sigara içen hastalar açık kalp ameliyatı sonrası, sigara içmeyenlere göre daha geç iyileşiyor. İyileşme süresi sigara içen kadın hastalarda daha da uzun oluyor.

Sigara içimi koroner kalp hastalıklarına zemin hazırladığı gibi sigara içen hastalar açık kalp ameliyatlarından sonra ciddi akciğer enfeksiyonlarına yakalanabiliyor. Sigara içen hastaları ameliyat etmeme gibi cezalandırıcı bir tavır takınamayacaklarının altını çizen Memorial Hastanesi Kalp Cerrahisi Bölüm Başkanı Prof. Dr. Bingür Sönmez, “Sigara içen hastaların açık kalp ameliyatlarında çok endişe duyuyoruz. Özellikle sigara içen kadın hastaların ameliyat sonrası iyileşme süreçleri çok uzun oluyor” dedi. Prof. Sönmez, sigaranın kalp sağlığına etkileri hakkında merak edilen sorulara açıklık getirdi.

Sigara içeni ameliyat etmiyorum” diyemeyiz

Koroner kalp hastalıklarda sigara içimi, en önemli hızlandırıcı faktörlerden biridir. Ayrıca direkt olarak akciğeri etkilediği için ameliyat sonrasında ciddi komplikasyonlara neden olan bir alışkanlıktır. “Sigara içeni ameliyat etmiyorum” deme şansına sahip değiliz. Çünkü yargılayan ve cezalandıran kurum değiliz. Biz her hastayı ameliyat etmek zorundayız.

Ancak sigara içen hastaların açık kalp ameliyatlarında gerçekten çok endişe duyuyoruz, çok üzülüyoruz. Çünkü bu hastaları ameliyata hazırlamak için 1 ila 3 haftalık bir program uyguluyoruz. Balgam çıkarmalarını sağlayıcı, bronşları genişletici ilaçlar veriyoruz. Kesin sigara içmemelerini temin etmeye çalışıyoruz.

Hasta kalp krizinden ölebilir

Sigara içen hastayı ameliyat etmenin; devletin parasının boşa gitmesine neden olduğunu, sistemi zorladığını ve başka insanların haklarına tecavüz edildiğini düşünenler var. Bizim hekim olarak böyle yorum yapma hakkımız yok. Evet sigara içen hastaları ameliyat etmekten çok çekiniyoruz ama aileye ya da hastaya, ameliyat sonrası olabilecek komplikasyonları uzun uzun anlatıyoruz. Bunu kabul ettikleri takdirde ameliyatını mutlaka yapıyoruz.

Bu hastalar içerisinde hiç sigarayı bırakamayacak şekilde bağımlı, hatta ameliyat sabahı sigara içerek ameliyata giren hastalarımız da var. Bu hastaya, “Sen sigara içiyorsun, seni ameliyat etmem” dersek, kalple olacak bir komplikasyonla bu hastayı kaybetme ihtimalimiz çok yüksek. Hasta kalp krizinden ölebilir.

Sigara içenler ameliyat sonrası daha çok sıkıntı çeker

Sigara içen hastalar, sigara içmeyenlere göre daha çok akciğer komplikasyonu yaşıyor. Bugünkü modern kalp cerrahisi imkanları dikkate alındığında, artık gerek ameliyat masasında gerek yoğun bakımda iyi bir ameliyat yapılmışsa, kalple ilgili direkt bir sorun yaşamıyoruz. Sorunlarımız hep kalp dışı organ problemleri ki bunların başında da akciğerler geliyor.

Günde bir ya da iki paket sigara içen bir hastanın hiç sigara içmeyen hastaya göre ameliyat sonrasında yoğun bakımda kalma süresi 3 kat artmaktadır. Sigara içmeyen hasta bir gece, sigara içen bir hasta ise 1 ila 3 gün yoğun bakımda kalıyor. Bu kişilerde akciğer enfeksiyonu gelişme riski çok yüksek olduğu için hastalar yoğun bakımda haftalarca kalabiliyorlar. Ayrıca sigara içen hastalar çok öksürecekleri için göğüs yaralarının ve göğüs kemiğinin iyileşmesi de ciddi şekilde sıkıntı yaratıyor.

Sigara konusunda toleransımız yok

Ameliyat sonrasında hastalarımızın tekrar sigaraya başlamaları konusunda hiçbir toleransımız yok. Geçmişte 1500 hasta üzerinde yaptığımız bir araştırmaya göre, hala sigara içmekte iken ameliyat ettiğimiz hastalarda yüzde 45’i üç ay içinde sigaraya tekrar başlıyor. Bu hastalar ameliyat sonrası korku ile sigara içmiyorlar ama ilk üç ay içinde içilen ilk sigara, gerisinin gelmesi anlamı taşıyor.

Kadınlarda tablo daha vahim

Sigaranın kadınlarda yaptığı tahribat, erkeklere göre çok daha fazla. Çünkü sigara, östrojen hormonunu parçalıyor. Bu da kadınların daha erken menopoza girmelerine ve daha ağır kalp hastalıklarına yakalanmalarına yol açıyor.

Kadınlar erkeklerden daha zorlukla sigarayı bırakabiliyorlar. Sigara içen bir kadın hasta, sigara içen erkek hastaya göre daha geç iyileşiyor. Ameliyat sonrası problemleri de erkeklere göre 2–2.5 kat daha fazla oluyor. Yara problemi, kemik iyileşmeleri geç oluyor, akciğer problemleri çok fazla oluyor. Kadınların damarları daha ince ve bacak damarları da varisli olduğu için sigara içimine bağlı olarak çok daha fazla sorun ortaya çıkıyor.